Willem Elsschot

'En, ho, ho, ho', hoorde en las ik trouwe lezers brullen, 'what about good old Willem Elsschot? Waarom is hij der niet bij?' Nu ja, geliefde Blog lezer van me, dat heb ik even apart gehouden, want daar gaat dit hele stuk nu over. Die Elsschot is/was misschien wel de meest begaafde Vlaamse schrijver van de vorige eeuw, sterker, misschien wel de beste Nederlandstalige schrijver van al die vorige jaren, hij leefde van 1882 tot 1960 en heeft dus Coolen/Roothaert/Lampo en al die coryfeeën gelezen en waarschijnlijk gekend, ga ik dan maar even van uit. Zijn oeuvre is niet heel groot, het verzamelde werk beslaat een kleine 800 pagina's maar het is heel belangrijk, want zo goed geschreven en, vooral, voor het eerst was het een Vlaamse schrijver die herkenbaar Nederlands schreef, zonder al die fraaie Vlaamse woorden, die geen Nederlander herkende, zonder woordenboek.
Naast een goede proza schrijver was hij ook nog eens een fantastisch dichter. Zijn boeken als: Kaas en Lijmen/Het Been zijn bijna magisch realistisch te noemen en ik heb ze dan dus ook met veel plezier gelezen. Ook zijn gedichten zijn fraai, hoewel ik geen echte poëzie liefhebber ben, maar de meest fraaie regel uit onze Nederlandse gedichten taal komt toch van hem, vind ik, namelijk: "Tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren". Ik geloof ook dat de zin: "Kaas marcheert altijd", uit het boek 'Kaas', een van de fraaiste proza zinnen is, ooit in onze taal geschreven

De man heette natuurlijk, zeg maar, helemaal geen Elsschot, die naam had hij aangenomen, natuurlijk. Zijn echte naam was Alfons de Ridder. Hij was de zoon van een bakker uit Antwerpen. Hij studeerde graag en gemakkelijk en begon de liefde voor het lezen en de literatuur al jong te ontdekken. Door een of ander, nooit echt opgehelderd misverstand, werd hij van het Atheneum gestuurd en ging hij, onder andere, bij een scheepswerf werken, de werf Gusto, in Schiedam. Hij werd daar een zogenaamde 'handels correspondent'. Daar, vlak bij Rotjeknor dan, werd hij door een secretaresse aangemoedigd om zijn verhalen te publiceren. Die secretaresse, mejuffrouw Van der Tak, heeft zijn eerste manuscript, Villa des Roses, keurig uitgetikt, hij zond het verhaal in en het (boekje) werd in 1910 gepubliceerd.
Later ging hij in de reclame wereld werken, met tegenzin, overigens. Hij werkte voor diverse tijdschriften waaruit hij het fictieve: "Algemeen Wereldtijdschrift" destilleerde dat in nogal wat van zijn boeken voorkomt. Dat zogenaamde tijdschrift is een totale leugen, volgeschreven met allemaal ditjes en datjes en voorspeld de lezer de fraaiste dingen, maar zaken die uiteindelijk allemaal neerkwamen op leugen en bedrog.
Toch heeft hij, met heel veel tegenzin, zijn eigen reclame bureau gesticht. Een van zijn fraaiste zinnen uit die tijd was: "Lofzang op de mostaard" (eet mosterd van Tierenteyn Ferdinand / veruit de bekwaamste fabrikant / van ons beminde Belgenland).

Daarnaast bleef hij natuurlijk ook schrijven. Zijn oeuvre is niet heel groot, ik zei dat al, zijn verzamelde werk beslaat 750 pp, (uitgave 1957, Van Kampen en Zoon, Amsterdam). Maar het is wel allemaal helemaal raak. Boeken als Kaas, Lijmen en Lijmen/Het Been, zijn vermakelijk, vooral om dat hij met inzicht verteld hoe die reclame wereld, waarin hij redelijk toonaangevend was, werkt. 
Ook zijn gedichten zijn heerlijk te lezen, vooral omdat ze nog rijmen ook. Ik geef even de strofe die hem wereld beroemd maakte in het Nederlands talig taal gebied:
Over (zijn) mislukte huwelijk:)
"Maar doodslaan deed hij niet, want tussen droom en daad 
staan wetten in de weg en praktische bezwaren
en ook weemoedigheid, die niemand kan verklaren,
en die 's avonds komt, wanneer men slapen gaat."
Fraai, toch?
Nu ja, even deze, toen zijn dochtertje overleed:
"De aarde is niet uit haar baan gedreven
toen uw hartje stil bleef staan,
de sterren zijn niet uitgegaan
en 't huis is overeind gebleven."

Zo triest, toch! 

Goed, ik heb mijn laatste bijdrage over voor mij ooit echt ter zake doende schrijvers geleverd, mijn 'dertigers', noem ik ze maar even, omdat ze vaak een jaar of dertig/veertig waren toen ze hun grote werken uitbrachten.
Mochten jullie geïnteresseerd zijn in de (ouwe) "hardcopies" van die werken dan zijn ze heel gemakkelijk te bestellen hoor, voor een spotprijs. Dus ga niet naar Bol.com maar kijk op b.v. Boek2, op Boekwinkeltjes of antiquariaat Dick Zandbergen.
Ja, natuurlijk zijn ze misschien te downloaden, kan. Ik weet alleen dat de boeken van mijn 'dertigers' wat meer rust en plezier uitstralen dan al die opgefokte hedendaagse "echte' literatureluur. Bovendien heb ik het liefste een echt boek in handen en nee, ik hou niet zo van readers, maar da's ieder zijn zin. Ik raad jullie aan die boeken in ieder geval te lezen!

=Later meer over lezen en boeken, o.a. over Ruiz Zafon en zo=