Ik begrijp dat er historisch onderzoek moet worden gedaan, zo werkt de geschiedschrijving. Gelukkig.Ik begrijp ook dat er in die tijd, ik heb het over de discussie over Indonesië en de oorlog die daar door ons land werd gevoerd, en dat daar enorme misstanden waren, teveel misschien. Maar om nu elke Indië-ganger, zowel man als jongen, als oorlogsmisdadiger af te schilderen, dat gaat veel te ver. (Bestraf of klaag de werkelijke schuldigen van de misdaden aan, al dan niet postuum). Maar denk even aan het volgende: die mannen en jongens, vaak OVW'ers, hadden net vijf afgrijselijke jaren achter de rug. Ze hadden een oorlog meegemaakt, waar vaak gelieven bij om waren gekomen,ze hadden de bezetting meegemaakt, met alle narigheid van dien, (nu even een terloopse verwijzing) naar onze tijd, ze hadden de 'Sperrzeit', de totale lockdown, maar dan vijf jaar lang, ze hadden de invallen van de vijand in hun huizen meegemaakt, ze hadden het wegvoeren van de mensen die ze kenden, al dan niet Joods of mensen in het verzet meegemaakt. De hongerwinter stond nog in hun geheugen. De valse hoop van bevrijding op Dolle dinsdag. Die mannen/jongens waren nauwelijks de narigheid ontgroeid en moesten vechten, al dan niet legitiem, tegen een hele boze vijand, die ook niets en niemand ontziend was.
Die jongens en mannen werden door een regering, die ook net aangetreden was, net na de oorlog, uitgezonden naar een, wat we nu noemen, "Hoofdpijndossier" gebied. Die mannen en jongens waren vaak heel snel gekeurd, vaak heel snel opgeleid en vaak helemaal 'Gung Ho', zoals dat door Hank the Yank, tijdens de Vietnam oorlog werd genoemd. Opgefokt, bedoel ik daar mee, Jonge kerels die helemaal werden opgefokt door nieuwsberichten, via de radio, of bioscoopbeelden, via Pathé, over de al dan niet terechte, in mijn ogen terechte, onafhankelijkheid strijd van de Indonesiërs.
Natuurlijk wisten die gasten niets, wat wist de doorsnee Nederlander, aan het einde van de tweede oorlog, nog over De Oost? "Onze archipel" was bezet door de Japanse vijand, onze marine was verslagen in de Java zee, vele Nederlanders en Indo's werden na de bezetting van die eilanden groep in Japanse kampen geïnterneerd, vaak werden ze dwangarbeiders, al dan niet aan de Birma spoorweg.
Wat moest Nederland en haar bevolking ook weten over Indonesië? De oude koningin, Wilhelmina, was er nooit geweest, in dat gebiedsdeel van haar, bevreesd als ze was voor ziektes en insecten, de nieuwe koningin, Juliana, zou er wel naar toegaan, maar toen nog niet.
Onze toenmalige regering, die net opkrabbelde na de oorlog en doorhad dat het hele belangrijke wingewest uit hun handen zou vallen, was radeloos. Alle Indië inkomens zouden verdwijnen en dat waren nogal wat centen. Vooral olie geld. Dus ja, zij besloten in te grijpen.
Indonesië was en is een rijk land, misschien niet monetair, maar wel in grondstoffen, vooral olie. Olie, en de afgeleide stoffen daarvan, zijn, zeg maar gewoon, goud waard. Onze diverse regeringen wilden die inkomsten natuurlijk behouden. Maar ander naties lieten ook hun blikken vallen op de rijkdommen van Indonesië. Vooral de USA, een groot land, maar, hoewel er olie genoeg in de grond zat, vooral angstig en haast paranoïde om de invloed van het Oostblok in de Oost, het communisme, zeg maar, daar te zien regeren. Soekarno leek een socialist, maat was, natuurlijk, een dictator met rechtse ideeën.
Dus ja, ons land stuurde militairen naar de Oost, de regering wilde de archipel bewaren, een rijk wingewest, zoals eerder gezegd. Maar Soekarno wilde, in mijn ogen terecht, onafhankelijkheid voor zijn miljard mensen.
Enfin, de rest is bekend. Politionele acties, zo werd het genoemd, die jonge kerels die de archipel moesten zien te behouden. Met alle mogelijkheden die ze bezaten. Dat waren er niet zoveel. De Indonesiërs vochten voor hun onafhankelijkheid, met alle wapens en alle middelen. Ook al niet zo veel.
Er werden, van beide kanten, nare acties gevoerd. Triest, maar waar. Nu, dik zeventig jaar later, worden die acties allemaal door een vergrootglas bekeken. Nodig? Ja, natuurlijk, ik schreef al, de geschiedenis moet beschreven worden.
Maar, de meeste militairen van onze kant, waren nog helemaal door de wereldoorlog overmand en wisten niet waar ze aan toe waren, hun meerderen ook niet. Er werden enorme inschattingsfouten gemaakt, van beide kanten. Ook triest en fout, maar om nu meteen elke Nederlandse militair maar kortweg te beschuldigden en neer te zetten als een oorlogsmisdadiger?
Ik heb, ik kwam in 1970 in dienst als beroeps militair bij de KM, nog heel veel mensen meegemaakt die de politionele acties hebben meegemaakt. (Later ook KM vrouwen die in Nieuw Guinee hebben gediend, overigens.) Al die mannen, en later die vrouwen, spraken met liefde over de Indonesische medemens. Er was geen zweem van neerbuigendheid over die bevolking, integendeel, er sprak liefde voor die bevolking in hun stemmen, liefde voor het land en de cultuur.
Jaren laren ben ik, met een heel KM smaldeel, in hun voetsporen getreden en heb Indonesië bezocht. We hebben, ons smaldeel, een krans gelegd in de Java zee, we kwamen in contact met de Indonesische mensen. Leuk contact, lief contact. Belangstellende mensen, sommige, ouderen, spraken perfect Nederlands, beter dan sommige van mijn scheepsgenoten.
Dus ja, die beschuldigingen gaan me nu een stap te ver.
Even terzijde: dit weekend hebben we net, heel toevallig, Indonesische mensen in de huurwoning naast de onze gekregen.
"Huh"
