Over Leidinggeven en FM's (part two)

Nee, ik ben nog niet gekielhaald of bedreigd, maar dat komt omdat ik vandaag vrij was. Dus ik zal morgen de toorn der collegae wel over me heen gaan krijgen!

Wat is nu leidinggeven en hoe doe je dat? Go, die vraag is zo gemakkelijk. Want het antwoord is: dat weet niemand echt zeker. Het is een vraag in de serie: hoe ziet de hemel eruit, is er leven na de dood en heeft Armstrong de zaak nu wel of niet geflest! Ik weet het natuurlijk ook niet, ondanks al die jaren dart ik het gedaan heb. Ik weet dat er verschillende manieren van leidinggeven zijn. Dat weet ik omdat ik er diverse cursussen over gevolgd heb. dat deden we, in mijn vorige bestaan, om de zoveel jaar of zo, als er weer eens een (te trage) bevordering naakte, (oude woorden, lieve lezers en idem lezeressen, ik heb jullie gewaarschuwd) en uit al die cursussen bleek dat die mensen die die cursussen gaven of het lesmateriaal schreven, het ook allemaal niet zo wisten. Tijdens iedere cursus kwamen er allerlei andere voorbeelden, diagrammen of teksten tevoorschijn. Kwestie van voortschrijdende inzichten, of zo. In ieder geval heb ik indertijd dan, met heel vaak vallen en idem vaak opstaan, mijn eigen manier van leidinggeven dan maar ontwikkeld. Ik spreek nog steeds geregeld, ik haat het woord, maar het is even ter verduidelijking, "oud ondergeschikten" van ooit en ik ben tot nu toe nog nooit door hen vervloekt. Sterker, ja ik ben ook maar een ijdel en zwak mens, dus vind ik het leuk om te horen, ik krijg en kreeg af en toe nog wel eens een complimentje van sommige van hen.
En nu genoeg gezwolgen in eigenwaan! Aan het werk, want je gaat het hebben over leiderschap en je FM's.

Goed. Je hebt, zoals ik al zei, diverse manieren van leiderschap. De meest simpele manier is deze: 'Je gaat dat doen!' zegt Leider, (L) tegen Werknemer (W), dan volgen vaak nog de toevoegingen: 'als de sodemieter, als de weerlicht, snel, rap, vlot' of wat dies meer zij. Een tweede manier  is minder grof, maar komt op hetzelfde neer: 'Eerst even dit, dan doe je dat en vervolgens..' * Voorbeeld drie: 'Goh W, we moeten aan de bak. Er is een hoop werk, je staat alleen vandaag en het moet wel af, dus ja, ga er voor. Geef aan waar je tegen aanloopt en ik kijk of ik wat kan doen.' In figuur 1 en 2 zal W zijn werk doen, maar zonder verder mee te denken over dat werken. W klaart de klus, gaat naar huis en denkt: 'Fok it!  W zal dan ook geen verdere opmerkingen maken over eventuele bestellingen of gebreken in de voorraad of zo. 'Weer een dag minder tot mijn pensioen', zal zijn gedachtegang zijn als hij gefrustreerd naar huis gaat. In figuur 3 zal W denken: 'Verrek, hij weet dat ik het zwaar ga krijgen, dus ik ga er volle bak voor. Mocht er een kink in de kabel komen, dan weet ik wie ik moet benaderen.'
Nu kan ik een Blog volschrijven met dit soort voorbeelden, maar de meesten van ons zijn allemaal wel eens W geweest voor we, al dan niet, L werden, dus je kunt waarschijnlijk zelf 1000 Blogs volschrijven met je ervaringen. Mijn manier van leiding geven was om mensen te motiveren om iets te doen. Je legt uit wat er gedaan moet worden, waarom het belangrijk is dat dat gedaan moest worden en waarom de tijd zo kort was en waarom W het in het eentje moest doen.
Als voorbeeld moge dienen, maar dit is een Marine voorbeeld en gaat misschien niet helemaal op: er is een club marine W's naar Verweggistan en die hebben dringend een bepaalde voorraad 'voorraad' nodig. Zulke berichten bereiken je dan op de vrijdagmiddag tegen het sluiten van de markt. De W die de voorraden beheert is ziek of vrij, maar de assistent (A) van de W is er nog wel en is op punt van met weekend te gaan. A van W heeft een belangrijk weekend voor de boeg, want gaat met A van W's verloofde voor het eerst een weekend samen weg en allerlei erotische.., stop, drijf nu niet af, Luctor etc.
Als ik dan rond vieren het magazijn binnenstap en tegen A zeg dat we een probleem hebben. A kijkt sip en sipper als A hoort wat er allemaal moet worden ingepakt. Dat gaat nachtwerk worden. Ik leg dus aan A uit dat zijn collegae die voorraden dringend nodig hebben omdat er anders.. en dat er op het vliegtuig van de volgende ochtend 0900 een plaats is gereserveerd en dat ik zelf een paar uur kom helpen en heb gevraagd  om, en toegezegd heb gekregen dat, er assistentie komt. A, nog steeds niet blij, begrijpt de reden en samen zetten we de schouders er onder en de klus wordt geklaard.
Dit stuk had ik over kunnen slaan, maar ik heb het expres het niet gedaan, omdat je een inzicht krijgt in hoe ik tegenover leiderschap sta.
Leiderschap is voor mij: nooit een opdracht geven die je zelf niet aankunt/-durft. Leidinggevenden, L's, moeten dus zeker van hun zaak zijn. L. moet dus zijn materie beheersen. Dat is een punt. Verder moet W zijn  L (her)kennen. W moet dus weten wie L is. Dat kan L alleen bereiken door 'zichtbaar' te zijn, dus op de werkvloer te komen, zijn/haar smoel, in het geval van haar, gezicht, te laten zien. Als W ziet wie L is, kan hij vragen stellen aan L, maar alleen als L ook communiceert naar W. Want communicatie is natuurlijk het toverwoord. Communicatie is de olie in de machine. Als L en W kunnen praten met elkaar en hun visies en meningen kunnen uitwisselen, dan is W gemotiveerd om zijn werk te doen en weet dat, als het werk uit de klauwen loopt, of teveel is in die korte tijdsspanne, hij bij L een gehoor treft. Omgekeerd, als L weet dat W over zijn zaken en zijn werkdruk nadenkt, kan L zich in die situatie verplaatsen en zal hij eerder geneigd zijn om W meer tijd/ruimte te gunnen.
Goed, de cursus kant gaan we nu verlaten. Ik ga het Powerpoint programma opbergen en nu vertellen waarom het in onze winkel loopt zoals het loopt.
Beide FM's hebben waarschijnlijk net zoveel of misschien nog wel meer, cursussen als ik gehad over leidinggeven en hebben er, al dan niet, net zoveel of weinig aan gehad dan ik. (of is het 'als ik'?) Beiden hebben echter hun eigen manier van leiding geven gevonden. Hun manier van leiding geven sluit heel dicht bij de mijne aan, schurkt er tegen aan zelfs. Zonder verdere discussie, weet ik dat zij mijn leidinggevenden zijn en dat ze dat ook echt zijn. Dat stralen ze namelijk uit. Misschien door hun ervaring, misschien door hun zelfverzekerdheid, maar in ieder geval door hun aanwezigheid op de werkvloer, hun kennis en kunde en beheersing van hun vak, het feit dat ze geen opdrachten geven waarvan ze zelf weten dat ze er niet toe in staat zouden zijn, maar bovenal en voor mij het meest belangrijke punt): door hun communicatieve vaardigheden. De mannen praten met je, luisteren naar je en geven je het gevoel dat je van waarde bent.
Er is ooit, ja ik stop zo, don't worry, maar der is ooit een onderzoek geweest naar wat de W's in ons land belangrijk vonden. Op plek nummer een stond niets over salaris verhoging, maar over de waardering voor het werk dat  je doet.
Bij de marine hadden we een opmerking: "Een glimlach van de commandant is meer waard dan een krat bier van mijn maat." Lekker cynisch, maar heel erg waar.
Morgen ben ik weer op het werk. Hopelijk hebben de FM's dit Blog niet gelezen en hebben ze geen k..klussen voor me en hopelijk hebben collegae het ook niet gelezen en hebben ze geen hooivorken bij zich.

Zaterdag begint het wielerseizoen weer. Heerlijk, kijken naar KOERS!
* Er was ooit een FM die alleen sprak in termen van DOE DIT, DOE DAT, en ik vroeg hem of hij in reïncarnatie geloofde. 'Huh?' 'Omdat ik geloof dat je in een vorig leven namelijk een politiesirene geweest bent! DOE DI, DOE DA'