woensdag 2 september 2015

Over namen 2

 (In dit stukje noem ik bepaalde mensen bij naam en toenaam. Aangezien ik niets over hen vermeld, qua eigenschappen dan, mag dat, wettelijk gezien. Dus die mensen die worden genoemd, worden niet aangevallen of afgezeken, begrijp je.)
  
Tja, en zo zijn de meeste mensen, (zie vorige stukje) in de Europese/Angelsaksische wereld dan, vaak met aparte namen bedacht. Nee, ik weet niet hoe dat zit in bijvoorbeeld India of China. Geen idee. Wij hebben een Chinees echtpaar boven ons wonen, ze baten een "Acupunctuur" praktijk uit iets verderop in het "ouwe dorp", zoals wij dat gedeelte van onze stad noemen. Het is een aardig stel mensen, overigens. Ze heetten "Y.I. IY", zijn super vriendelijk maar spreken geen tot nauwelijks Nederlands. Tja. Naast ons wonen een groep Indiase mannen, ja, uit India, niet uit Indiana. Hoe ze heten? Geen idee, ze stelden zich voor, maar zo onduidelijk, dat ik het niet meer weet. Hoe die mensen aan hun achternamen komen? Geen idee, eigenlijk, maar daar zal ook wel een zooi ambtenaren over nagedacht hebben, neem ik aan.
Maar goed. Ik, nu ja, wij allen, zijn natuurlijk een heleboel aparte namen en achternamen tegengekomen. Ik heb gedurende mijn dienst op het keuringscentrum van de KM een heleboel mensen en namen de revue zien passeren. Het begon daarvoor eigenlijk al in mijn jongste jaren als marine man. We hadden een officier tandarts die zus en zo heette (een gewone naam, overigens, De Wit of zo, maar waar achter die naam vermeld stond: "Zich noemende en schrijvende "Beer van Poortugael." Jaren later kwam ik nog eens iemand tegen die, ik noem maar wat: 'Jansen' heette, maar dan weer een achtervoegsel had waarin hij "genaamd: Van Oldenbarnevelt" werd genoemd. De bekendste man die die naam droeg, was een man die door de Oranjes van heel veel vroeger jaren werd gezien als hun grootste vijand. Prins Maurits, zoon van Willem van Oranje, bijgenaamd De Zwijger, liet hem op het schavot brengen. Nu praat ik natuurlijk wel over de jaren van de Tachtigjarige oorlog, dus rond 1600. Zo'n, in dit geval beroemde, of, in het geval van de Oranje familie, gevreesde naam, werd dus vijfhonderd jaar later nog in ere gehouden! Ooit ontmoette ik een Engelse collega die Hardy-Robinson heette. Zijn vrouw, vertelde hij, was de laatste telg van de bekende schrijver Thomas Hardy en men wilde de naam niet laten uitsterven en zo had hij haar achternaam aan de zijne toegevoegd. 
Ja, namen? Het wil wat.
Goed, even terug komend op de Oranje familie. Ik ben in mijn tijd, waar ik vaak namen moest oplezen en hen keuren, vaak name als "Oranje" of "Der Nederlanden" tegengekomen. Nieuwsgierig als ik was vroeg ik aan die mensen over hun naam en bijna altijd zat er een "bastaard kind" van een van de leden van het geslacht der Oranjes aan vast. Een traditie die misschien pas gestopt is bij de grootvader van de huidige koning. 
(Er wordt gefluisterd, nu ja, ik doe der niet aan mee, hoor, maar der wordt gezegd dat de oude koningin Wilhelmina helemaal geen Oranje was, maar een "bastaard" kind van haar moeder, koningin Emma en een stalmeester, ene De Ranitz. Dat dus het hele koningshuis van heden helemaal niets met de oorspronkelijke Oranjes te maken heeft. Er schijnen allemaal bewijzen voor te zijn, maar ja, ik weet het niet. Het interesseert me eigenlijk ook niet, hoor.)

Namen dus. Een van de meest merkwaardige achternamen die ik ooit ben tegengekomen is die van "A.B." Voorletter van die man was overigens A. Ik moest hem bij zijn naam roepen, hij moest voor een X-ray foto komen en ik dacht eerst, bij het lezen van de naam, dat de administratie de zaak had verkloot, zeg maar. Ik belde de brave lieden van die afdeling en die deden ook lacherig door de telefoon, ja, nee, wij weten ook niet beter. Ik vroeg de jongen over zijn naam, kreeg een vaag verhaal te horren en was het (helaas) al weer vergeten. Later kwam ik hem nog eens tegen aan boord van een schip, maar ja, toen waren er zaken en gebeurtenissen en toestanden die het gesprek in de weg stonden. Nummer twee op mijn lijst was ene "Dubbele Weerstand" zijnde voornaam en achternaam. "Tja, ik kom van Urk, daar hebbie dat soort namen meer!", vertelde hij. (Inderdaad, ik zocht op het net en er is een man van die naam bekend en die komt van Urk. Sorry Dubbele, als je dit mocht lezen, maar er is geen kwaad mee bedoeld, hoor!)
Tja en wat te denken van ene "Hartwick" als voornaam? Ik nam weer een röntgen foto's, moest er nog een over doen en vroeg hoe zijn naam eigenlijk werd uitgesproken. Hartwick? Ik had der nog jamais van gehoord. Nee, vertelde de jonge en sportieve aspirant officier, zijn voornaam werd uitgesproken als Hattrick. "Zoals in het voetbal? Drie goals achter elkaar?" vroeg ik hem. "Exact", zei hij. "Ik was de derde van de drie opeenvolgende zoons. Dus een Hattrick, vond mijn pa, die gek was op voetbal, maar mijn ma vond dat geen mooie naam om te lezen, dus daarom spelt zij het Hartwich." Ik lachte: "Apart!" (Bizar zeiden we toen nog niet, geloof ik.) "Nou", zei hij, "mijn jongere broer, de vierde achter elkaar dus, heet Olivier. Mijn pa zit in de oliehandel, namelijk. Dus de vierde zoon heet Olivier."
Ik lachte lang en luid. "Ik zou met hem wel eens een biertje willen drinken", zei ik. Maar ja, daar kwam natuurlijk niets van.

=morgen over de Gravers en het Meertens instituut etc.=

Geen opmerkingen:

Een reactie posten