De Avondetappe

Na jaren kijk ik, sinds het begin van deze TdF, weer eens naar de "Avondetappe". Voor hen die het gemist hebben: het is een voortzetting van het bekende programma dat ooit door Mart Smeets is opgezet en dat een behoorlijk aantal kijkers had en dus erg popu was. Later is die populariteit enorm gedaald, in ieder geval bij mij. En nee, dit wordt geen stukje Smeets bashing. Het is niet mijn man, echt niet, want ik moet onmiddeloos toegeven dat hij een enorme impact heeft gehad op allerlei sporten en het beleven van die sporten in ons kijkerslandje. Vooral als het het schaatsen betrof heeft hij de verslaggeving op een heel hoog peil gebracht al dan niet met een co-commentator (of commentatrice) erbij. Dat zelfde gold ook voor het "Fietsen om den brode". In de jaren dat de eerste grote wielren successen voor ons land begonnen, deed hij daarvan kundig en zakelijk, soms melodramatisch, soms hysterisch, maar altijd goed, verslag. Samen met zijn onafscheidelijke Jean (de Neel) Nelissen maakten ze de TdF weken tot een vakantie in eigen woonkamer. Denk bij die Nederlandse successen aan ploegleiders als Peter Post en Jan Raas, aan renners met namen die klinken als klokken: Jan Raas zelf, Gerrie Knetemann, Joop Zoetemelk, Hennie Kuiper, Adrie van der Poel, Eric Breukink, Rooks, Theunissen, noem maar op. Wat waren en werden we verwend in die jaren. Elf etappe zeges voor de ploeg van Post was heel normaal, 'Jopie' won de Tour in het fraaie shirt van TI-Raleigh, Kuipertje werd bijna Tour winnaar in een fraai Peugeot shirt, Peter Winnen won tweemaal op de Alp. Tja.
Zoals gezegd, het kon niet op. Later werd Smeets gevraagd om een 'infotainement' programma te presenteren, 's avonds na de etappe, de, juist, je heb 'em, de Avondetappe. Aanvankelijk was dat wat het was. Informatie over de eerder verreden etappe, over de stand in het klassement, een kwisje, tot tweemaal toe door schrijver dezes gewonnen overigens, zie mijn fraaie retro Buckler en Wordperfect wielershirts. (Toen waren dat een paar goede profploegen uit ons land.) De Neel had dan een item uit de oude doos, over de smidse in Sainte Marie de Campan,  waar Eugene Christophe zijn fiets weer in elkaar moest smeden, of een item over noga, of over de Route Napoleon. Nu ja, allemaal leuk, zoals gezegd, vakantie voor de buis.  Langzaam sloop er de verveling in. Ten eerste verdween de "oude Neel', nu ja zijn stukjes dan. (Er is een fraai boek over de man geschreven, een aanrader.) Daarnaast werden er steeds meer gasten uitgenodigd die geen echte wielerliefhebbers waren. Vaak ook allemaal musici, Blaudzun of die Drentse jongen die 'wind in de band'n' had. Nu ja, die hadden wel wat met fietsen, natuurlijk, maar dan niet echt fanatiek. Het werd meer en meer een Smeets Show en, als er dan eens een echte kenner tussen zat, werd die steeds onderbroken door de gastheer. Ook het hele irritante en badinerende zeggen van: 'Morgen gaan we een berg over, lieve kijker, waar u nog nooit van zal hebben gehoord. Morgen gaan we over de ...' En dan mag je de Alp, de Mont Ventoux, de Tourmalet, noem maar, op invullen. Of: 'Ik ga nu eens iets heel geks zeggen, maar de etppe van morgen wordt een zware etappe', nu ja dat soort gedoe dan.
Het werd me echt te dol toen er een bekende advocaat, toen dan, nu niet meer want de man is geroyeerd of hoe heet zuks bij advocaten, in ieder geval ene mijnheer Bram M. met zijn latverkering, de presentatrice met de 'boobys' J., aanschoof. Die mensen hadden helemaal niets met fietsen, laat staan met wielrennen, maar waren wel dikke maatjes met Mart en kwamen nu eindelijk voor hun grote liefde uit. (Die liefde duurde overigens maar een jaartje of zo en begin en einde werden breed uitgedragen in de 'roddelpers', die ik natuurlijk nooit lees.) Ik vluchtte, zappend dan, naar de BRT. Daar was een live interview met Alberto Contador! Tja, da's wat andere koek. Sinds die tijd heb ik me dan ook aangesloten bij de bewonderaars van dat Vlaamse programma: Vie le Velo, ja, da's dan wel weer Frans, maar het bekt wel lekker.

Maar, zoals geschreven, per deze TdF is het programma opnieuw geboren. Met Dione de Graaf en Herman (de schermman) van der Zandt. Kijk en opeens is het weer een infotainement programma geworden. Met gasten als Rob Harmelink en Danny Nelissen, beiden oud coureurs en ziet: het is een vreselijk leuk programma geworden. Dionne en Herman laten hun gasten aan het woord en luisteren, stellen goede vragen en laten de gasten uitspreken. Tv zoals het bedoeld is! Vive le Velo is pas vanaf aanstaande dinsdag te bewonderen overigens. De Vlamingen, die trots als pauwen zijn op Greg van Avermaet, je zou voor minder trots zijn, hebben geen geld genoeg om en een voetbal programma, Panenko, en een fiets programma tegelijk, iedere avond dus, te bekostigen. Daar hebben ze nu spijt van, dat mag behoorlijk veel naam hebben. Dinsdag gaat het programma live op tv maar dan heeft de geweldige coureur Van Avermaet de trui al lang niet meer in zijn bezit.
Dus zette ik de tv aan, deze ochtend, zoals elke dag en kleedde me voor weer een fietstocht. (Het is zowaar al wat dagen droog.) Dus krijg ik, deze vroege ochtend, de schrik van mijn leven als ik de nationale jankerd en topsjagrijn, Jan M. hoor verklaren dat voetbal veel zwaarder is dat wielrennen. "Want", zegt de man die slechts een hersencel meer heeft dan een koe, "de coureurs zitten toch in het peloton?" Ene Eddy Planckaert, top wielrenner, winnaar van de Ronde van Vlaanderen en winnaar van de Groene Trui, in de tijd van Merckx, zei dat renners niet gewisseld werden, niet kunnen rusten na drie kwartier en bijna dagelijks een wedstrijd reden en wel drie weken lang. Ook moesten ze, buiten de koers, heel scherp letten op alles wat met eten en drinken en conditie te maken had en werden ze, ook buiten de koers, geregeld lastig gevallen door de doping controle. Daarnaast trainden wielrenners bijna elke dag en niet twee tot drie keer in de week, zoals zijn voetjebalhelden.
M. keek, het leek bijna onmogelijk, nog dommer dan ooit. Planckaert had de lachers op zijn hand en had gelijk.

Van Avermaet is vandaag in het geel gebleven. Knap, heel knap.